De Waddeneilanden zijn de ideale plek om de energietransitie te starten. Ze zijn relatief dun bevolkt, er is weinig verkeer en geen zware industrie. De toeristen zijn over het algemeen natuurliefhebbers en komen op de eilanden om te genieten van de schoonheid en de rust. De eilandbewoners vinden het maar wat fijn om onafhankelijk te zijn van het vasteland en dat is misschien wel de beste motivatie om hun droom zo snel mogelijk te realiseren.

1. Zonneweides op alle eilanden

Bijna alle Waddeneilanden hebben inmiddels zonneweides. Texel heeft een zonneweide op het water. Vlieland heeft een zonneakker van 4000 panelen, die de 1.100 bewoners van het eiland bijna volledig financierden. De energiecoöperatie ‘Terschelling Energie’ ontwikkelt een eigen weide en de ‘Amelander Energie Coöperatie is al lang actief en zeer succesvol in het opwekken van duurzame energie.

2. Ameland levert aan het vasteland

Ameland was het eerste eiland met een zonnepanelenveld op de Waddeneilanden. De 24.000 panelen voorzien gemiddeld in 20% van de stroombehoefte van het eiland. Om het hele jaar voldoende elektriciteit op te wekken, worden nu meer projecten gestart. Op het moment dat het park meer elektriciteit opwekt, dan op het eiland wordt gebruikt, geven ze dat terug aan het vasteland. Daarvoor gebruiken ze de kabel, die door de Waddenzee loopt en het stroomnetwerk van Ameland met dat van het vasteland verbindt. Deze was bedoeld om Ameland te voorzien van elektriciteit. Maar nu is het andersom: Ameland levert aan het vasteland.

3. Openbaar vervoer

Het hele jaar door reizen toeristen naar de Waddeneilanden, die voor het overgrote deel autoluw zijn. De meeste toeristen huren meteen bij aankomst met de boot een fiets, of ze nemen het openbaar vervoer. En ook dat is duurzaam, want op alle eilanden, met uitzondering van Texel, rijden alle bussen op groene stroom.

Elektrische Arriva bus op Vlieland over weg langs water met fietsers en blauwe lucht

4. Energie neutrale huizen

Steeds meer huizen op de Waddeneilanden worden energieneutraal. Stichting Urgenda heeft daar een belangrijke rol in gespeeld. Natuurlijk liggen er op de daken – die geen beschermd stadsgezicht zijn – zonnepanelen en op Ameland hebben ruim 130 van de 1.500 woningen al een warmtepomp. Op Texel pakken ze het verduurzamen van woningen heel vernieuwend aan. De woningcorporatie Woontij kwam met een oplossing voor de woningnood op het eiland: zij ontwikkelden duurzame, beweegbare woningen. Alle huizen zijn zelfvoorzienend, binnen een paar dagen op te bouwen en af te breken en gemakkelijk te verplaatsen.

Luchtfoto aanbouw nieuwe energie neutrale woningen West-Terschelling

5. Zilte aardappels van Texel

Ook op het gebied van voeding zijn er de afgelopen jaren allerlei duurzame initiatieven ontstaan. Marc. Foods op Texel teelt bijvoorbeeld aardappels en groente op zilte grond. De bemesting gebeurt met zeewier van het wad en daardoor is de groente rijk aan mineralen en natuurlijke vitamines. Op Texel is er ook een zeeboerderij, waar ze zeewier verbouwen.

6. Slimme verlichting

Op Texel legde een consortium van Nederlandse bedrijven slimme straatverlichting aan. Dit bespaart energie en zorgt ervoor dat je de sterrenhemel goed kunt zien. De Led-straatverlichting heeft een bewegingssensor, waarmee de lampen automatisch aan- of uitgaan op basis van het verkeer dat langskomt. Deze aanpak bespaart 2/3 van het verbruik. Ook op Ameland gebruiken ze dit soort verlichting.

7. Een duurzaam zwembad

Zwembaden en sportcomplexen gebruiken veel energie. De apparaten werken op stroom en het zwembad moet verwarmd worden. Op Vlieland installeerde sportcomplex en zwembad Flidunen 80 zonnepanelen en heatpipes op het dak. Hiermee verwarmen ze een buffervat waardoor de warmte van de zon wordt omgezet in hoogtemperatuurwarmte, die het zwembad en de cv-installatie kan verwarmen.

Natuurlijk is deze lijst niet volledig. Er zijn openbare waterpunten om het aantal plastic flesjes water te verminderen, er zijn proeven met biogas en hogedrukvergisters voor keukenafval en nog veel meer. Sommige maatregelen lopen al goed, anderen zijn nog volop in ontwikkeling, maar een ding is zeker. Op de Waddeneilanden is de energietransitie in volle gang.